آشنایی با ساختار مو

ما در این نوشته از مقالات آموزش آرایشگری مردانه به سراغ آشنایی با ساختار مو و ساختمان مو میرویم. امیدواریم این مقاله برای شما علاقه مندان به این رشته مفید باشد. بسیاری از فرایندهای آرایش مو، به خواص خاصی ازمو بستگی دارند. این قسمت شما را با ساختمان و ساختار شیمیایی مو آشنا میکند.

ساختمان مو

موها رشته های نازکی از بافت سلولی هستند که روی پوست دیده میشوند. آنها به جز در روی پلک ها،کف دستها و پاها، تقریبا تمام سطح بدن را می پوشانند. سه نوع متمایز از انواع موها وجود دارد.

کرک جنینی:موهای نرم و کرکی که بدن کودک متولد نشده را پوشانده است. این موها تقريبا حدود زمان تولد از بین می روند.

موهای کرکی:موهای نرم،کوتاه و کرکی که دارای رنگدانه نبوده یا فقط کمی رنگدانه دارند و اکثر بدن را پوشانده اند.معمولا آن را میتوان روی صورت خانمها مشاهده کرد.

موهای اصلی:موهای بلندتر و ضخیم تر که روی سر، روی صورت مردان، روی ابرو، داخل گوش، روی دستها، پاها و سینه دیده می شود.

خواص شیمیایی موها

حدود ۲۲ اسيد آمينه در مو وجود دارند که مولکولهای هر یک دارای اتمهای خاصی با نسيتهای متفاوت بوده و با آرایش ویژه ای ساخته شده اند. بطور کلی نسبت عناصر مختلف در مو عبارتست از:

کربن          50درصد
اکسیژن      21درصد
نیتروژن       18درصد
هیدروژن     7درصد
گوگرد         4درصد

اسیدهای آمینه با هم ترکیب شده و و مولکولهای بزرگتری را می سازند، این زنجیره های امینو اسید، پلی پپتیدها را تشکیل می دهند و در مواردی که این زنجیره ها به اندازه کافی بلند باشند، پروتئین ها بوجود می آیند. یکی از مهمترین آنها، کراتین است. کراتین عنصر اساسی ناخن ها، پوست و مو است: آن پروتئینی است که آنها را انعطاف پذیر و قابل ارتجاع می کند، بخاطر وجود پلی پپتیدهای مارپیچ کراتین است که می توان موها را کشيده، فشرده کرد، فر زد و تاب داد.

اسیدهای آمینه با هم ترکیب شده و و مولکولهای بزرگتری را می سازند، این زنجیره های امینو اسید، پلی پپتیدها را تشکیل می دهند و در مواردی که این زنجیره ها به اندازه کافی بلند باشند، پروتئین ها بوجود می آیند. یکی از مهمترین آنها، کراتین است. کراتین عنصر اساسی ناخن ها، پوست و مو است: آن پروتئینی است که آنها را انعطاف پذیر و قابل ارتجاع می کند، بخاطر وجود پلی پپتیدهای مارپیچ کراتین است که می توان موها را کشيده، فشرده کرد، فر زد و تاب داد.

خواص فیزیکی موها

موها بطور طبیعی دارای مقادیری آب هستند، که آنها را روغنکاری نموده و به آن اجازه کشیده شدن یا جمع شدن می دهد، موهایی که خشک بوده یا وضعیت نامطلوبی داشته باشند خاصیت ارتجاعی کمتری دارند.

موها خاصيت نمگیری یا Hygroscopic دارند: یعنی آب را از محیط اطراف خود جذب می کنند، میزان جذب آب آنها به مقدار خشکی مو و رطوبت هوا بستگی دارد. مو همچنین حالتی متخلخل دارد؛ یعنی فضاهای لوله مانندی در داخل ساختار مو وجود دارد، و آب توسط خاصیت موئینگی با Capillary Action به داخل آنها کشیده می شود، همانطور که کاغذ مرکب خشک کن آب را جذب می کند. خشک کردن مو به طور معمول، تنها آب سطحی موها را تبخیر می کند، اما حرارت دادن طولانی موها و خشک کردن با دمای بالا، آب درون موها را تبخیر کرده و موها را شکننده و نامناسب می کند، موهای آسیب دیده حالت متخلخل بیشتری داشته و براحتی آب را از دست می دهند، به همین دلیل کشیدن و حالت دادن آنها دشوارترمی شود.

رشد موها:

موها بطور مداوم در حال رشد هستند. در حقیقت در یک دوره یک تا شش ساله، موهای افراد بطور فعال رشد کرده، متوقف می شود، استراحت کرده، از بین رفته و در نهایت می ریزد” معمولا قبل از آنکه موی قبلی از فولیکول خارج شود، موی جدید آماده است تا جای آن را پر کند. در صورتی که موی جدید جایگزین نشود، در آن قسمت سر حالت کچلی به وجود می آید.  عمر هر رشته و متفاوت بوده و به شرایط متفاوت بدن بستگی دارد. در حالی که برخی از موها های سر در مراحل مختلفی از برای در حال رشد هستند. قسمت دیگری در حال استراحت است. موهای سر در مراحل مختلفی از رشد قرار دارند.

مراحل رشد موها:

چرخه زندگی موها به شرح زیر است:

Anagen – مرحله فعال رشد مو و زمان فعالیت پرزها و شبکه نطفه ای است. این مرحله ممکن است از چند ماه تا چند سال ادامه داشته باشد. در این مرحله از تشکيل مو در پایه فولیکول است که ضخامت، شكل و بافت مو تعیین می شود. رنگ مو نیز در مراحل اوليه Anagen تعیین می شود.

catagen – مرحله ای است که طی آن رشد مو متوقف می شود، اما فعالیت سلولی در پرزها ادامه می یابد. پیاز مو بتدریج از پرزها جدا شده و به سمت بالای فولیکول حرکت می کند .

Telogen – مرحله پایانی و زمانی که رشد مو و فعالیت سلولی برزها خاتمه می یاید. فولیکول شروع به جمع شدن کرده و بطور کامل از ناحيه پرزها جدا می شود. این مرحله استراحت زیاد طول نکشیده و در پایان دوره Telogen سلولها برای مرحله رشد مجدد Anagen آماده و فعال می شوند.

ترمیم و احیای مو

ترمیم،تولد و احیای موها به عومال نتعددی بستگی دارد:

• سلامتی
• رژیم غذایی
• سن
• جنسیت
• توازن هورمونی
• آب و هوا
• وضعیت فیزیکی
• اثرات شیمیایی
• اثرات بیماری ها

عوامل خارجی تاثیرگذار بر روی موها:

این موارد شامل تمام عملیات فیزیکی روی موها میشود،مانند:

• برس زدن،شانه زدن،موها را به پشت بردن
• شامپو کردن
• سشوار کشیدن
• بیگوی زدن
• تمام اعمال آرایش و پیرایش مو

موها تحت بسیاری از اعما نرمال،چون شامپو کردن قراردارند.اما اگر اینکارها نیز به طرز صحیح انجام نشود میتواند وضعیت موها را خراب کند.در صورت نیاز مشتری خود را در رابطه با روش نگهداری از موهایشان د رمنزل راهنمایی کنید.

اثرات شیمیایی

آنها ناشی از:

• تمام فرآیندهای آرایشی مخصوص مانند فر شش ماهه، رنگ کردن و رنگ کردن و دکلره کردن
• شنا کردن در استخر یا دریا، در صورت باقی ماندن نمک یا کلر بر روی موهایشستشوی کامل موها پس از شنا 
• استفاده از مواد آرایشی،خصوصا اگر دستورالعمل آن بدرستی رعایت نشده باشد.

سلامتی عمومی و شیوه زندگی:

عملکرد درست یا نادرست بدن، اثر مستقیم بر روی وضعیت پوست سر و موها دارد.

• سلامت کامل در موها و پوست مشخص می باشد. یک رژیم غذایی متعادل که مملو از مواد غذایی تازه باشد، به سلامتی کمک شایانی می کند.
•  بیماری ها و داروهای مورد استفاده برای درمان بیماری ها اثرات مخرب خود را روی پوست و مو می گذراند.
• عوامل ژنتیکی که بر رشد موها تاثیر می دارد. جسی و استقامت موها را تعیین میکنند
• معمولا موی رمان در زمان بارداری در بهترین وضعیت است
• خراب شدن موها پس از زایمان معمولا به علت فشارهای عصبی و خستگی است
•  اگر موها بیش از حد مورد توجه قرار گیرند، ممکن است كشيده شده پیچانده شده و بطور کلی زیاد دست مالی شوند.

 

گروه رسته های موجود در داخل پوسته مو از مولکول های اسیدهای آمینه تشکیل شده اند.

مو : موها زوائد شاخی طویلی هستند که از تو رفتگی هایی در اپیدرم منشأ گرفته اند .

مو جزو اپیدرم محسوب می شود و آن را جزو ضمایم اپیدرم می دانند .

ولی به عمق نفوذ کرده و در داخل درم قرار گرفته است .

نوع و ترتیب آنها بسته به سن و جنس و نژاد و منطقه بدن متناوب است .

انواع صاف ، مجعد و نیمه مجعد دارند که به علت شکل سطح مقطع آن هاست .

 

 

 

ساختمان مو به دو بخش تقسیم می شود :

قسمت ساقه مو که خارج از پوست قرار دارد و دیگر قسمت ریشه مو که در داخل پوست است .

از سه لایه اصلی تشکیل شده است :

1- لایه میانی یا مغز مو (مدولا) که در مرکز مو قرار دارد .

این لایه در موهای کرکی و ظریف وجود ندارند و فقط در موهای ضخیم دیده می شود.

2- کورتکس مو که قسمت اصلی بیشترین حجم مو را تشکیل می دهد .

این لایه شامل سلول های بی جان است که درون آن ها رشته های پروتئینی

به نام کراتین قرار دارد که ترکیب اساسی موها می باشند.

در لا به لای این رشته ها رنگدانه های مو (ملانین) قرار دارند

3 – کوتیکول مو که این لایه خارجی ترین لایه مو را تشکیل می دهد

که روی هم مثل پولک های ماهی قرار گرفته اند

و از قسمت های داخلی مو محافظت می کنند . 

هر گونه آسیبی به این لایه وارد شود ، باعث زبر و مات شدن موها می شود .

برای مثال : رنگ کردن موها و یا دکلره کردن .

 

 

 

 

چرخه رشد موها

اولین تارهای مو از چه زمانی رشد می‌کنند؟

اولین نشانه‌های رشد مو در دوران جنینی هر فرد ظاهر می‌شود. اگر به طور دقیق‌تر بخواهیم بگوییم، در هفته یازدهم یا به عبارتی ماه سوم بارداری فولیکول‌های موی جنین شکل گرفته و شروع به رشد می‌کنند و با ادامه روند رشد جنین خط‌ موهای موجود در جنین شکل می‌گیرد به‌طوری‌که در هفته 22ام، مژه‌ها و ابروهای جنین کاملا مشخص خواهند شد.

چرخه رشد و ریزش مو به چه صورت است؟

موها برای رشد خود یک دوره رشد تا استراحت را سپری می‌کنند و بعد از آن می‌ریزند و به جای آن‌ها موهای جدید رشد می‌کنند و به همین صورت چرخه ادامه پیدا می‌کند. برای چرخه یا سیکل رشد مو می‌توان 3 مرحله در نظر گرفت:

• آناژن (Anagen)/ مرحله رشد: این دوره معمولا بین 2 تا 8 سال طول می‌کشد. هرچه دوران رشد مو طولانی‌تر باشد، مو بلندتر می‌شود. در افرادی که مو از حدی بلندتر نمی‌شود یا سرعت رشد موها کند است یا به دلیل کوتاه بودن دوره رشد موها در آنان است. در هر زمان 80 تا 87 درصد موها در این مرحله هستند.
• کاتاژن (Catagen)/ مرحله انتقال یا پسرفت: دوره کوتاه 2-4 هفته‌ای کاتاژن، مرحله انتقال از مرحله 1 به مرحله 3 است. در طی این دوره رشد موها کند می‌شود و فولیکول مو به تدریج کوچک و چروک می‌شود. حدود یک درصد موها در این مرحله هستند.
• تلوژن (Telogen)-مرحله استراحت: این دوره معمولا 3 تا 4 ماه طول می‌کشد و موها کاملا در حالت خواب هستند. یعنی رشد مو به طور کامل متوقف شده و موها از فولیکول مو جدا می‌شوند. 12 درصد موها در این مرحله هستند.

بعد از طی دوره استراحت موها شروع به ریزش می‌کند و موی جدید در کنار یا همان محل قبلی شروع به رشد کرده و سیکل رشد بعدی شروع می‌شود. در سیکل‌های طبیعی رشد مو، موها زمانی شروع به ریزش می‌کنند که موهای جدید شروع به رشد کرده باشند.

طول دوره هر یک از مراحل چرخه عمر مو به ژن و سن افراد بستگی دارد و ممکن است با افزایش سن طول دوره رشد مو در افراد کاهش پیدا کند.

ریشه مو معمولاً به صورت مایل ، داخل پوست کاشته شده است.

به ریشه مو عضله بسیار ظریفی متصل است که به آن (عضله راست کننده مو)

گفته می شود و در مواقع تحریک مثلاً در اثر سرما یا هیجان باعث سیخ شدن موها می شود.

کمی بالاتر از این عضله ، غده کوچکی به نام غده سباسه (غده چربی)

به مجرای مو باز می شود و ترشحات این غده از طریق مجرای مو به سطح پوست خارج می شود.

در پایین ترین سمت ریشه مو (پیاز مو) قرار دارد که قطر آن ضخیم تر

است و بخش نزده یا مولد مو را تشکیل می دهد.

چون سلول های سازنده مو در همین قسمت یعنی در پیاز مو قرار دارند.

سلول های ملانویست که  رنگدانه های مو را می سازند نیز در همین قسمت قرار دارند.

در پیاز مو تو رفتگی ای قرار دارد که به پاپی معروف است.

از طریق (پاپی) عروق خونی و اعصاب به پیاز مو متصل می شود،

سلامت و جریان خون این قسمت نقش مهمی در سالم بودن موها دارد.

با آموزش های جامع و کامل شفیع رسالت همراه باشید.